Λίγο πριν απ’ την Ολική Καταστροφή

Το Τέταρτο Κουδούνι / 22 Ιανουαρίου 2015

Ναι, πολύ μου άρεσε, πολύ εκτίμησα την κωμωδία «Μου λες αλήθεια;» του Φλοριάν Ζελέ που παίζεται στο «Κάππα», τη σκηνοθεσία του Σπύρου Παπαδόπουλου, την ερμηνεία του και την ερμηνεία -αλλά και τη μετάφραση- της Νικολέτας Κοτσαηλίδου. «Μα ένα μπουλβάρ;», ανασήκωσαν το φρύδι μερικοί φίλοι μου -έκπληκτοι. «Με τον τηλεοπτικό αστέρα;». Έδωσα κάποιες εξηγήσεις -ότι μου άρεσε γιατί διαπίστωσα στην παρασταση αυτή πως δε χρειάστηκε καμιά «απόδοση» με προσθήκες-χοντροκοπιές για «τσιμπούκια» και «αδερφές», δε χρειάστηκε καμιά «προσαρμογή στα ελληνικά δεδομένα», δε χρειάστηκε καμιά «διασκευή» από εξυπνότερο, υποτίθεται, του συγγραφέα διασκευαστή για «ν’ αρέσει στο ευρύ κοινό» το έργο κι ότι αρέσει ως έχει.

Αλλά, μετά από προτροπή άλλου καλού φίλου, ας το επεκτείνω λίγο το θέμα.

Μολονότι φέρω τη... ρετσινιά του «κουλτουριάρη», αγαπώ το θέατρο σφαιρικά. Τη φάρσα, το μπουλβάρ, την ελληνική κωμωδία, την επιθεώρηση..., όσο και τους κλασικούς, τον Τσέχοφ, τον Λόρκα ή τον Μπέκετ... Αγαπώ τους καλούς καρπούς τους, όχι τα σαπάκια. Δυστυχώς, οι περισσότεροι απ’ αυτούς που κάνουνε αυτά τα είδη, οι ίδιοι τα υποτιμούνε. Τα θεωρούνε ευκολάκια και τα ξεπετάνε με αποτέλεσμα να βαριέμαι αφόρητα όταν τους βλέπω. Όταν τα σέβονται, ενθουσιάζομαι. Πάντα τρελαινόμουνα για τον τρόπο που ’καναν ο Ψάλτης ή ο Μουστάκας επιθεώρηση -όχι βιντεοταινίες...-, ενθουσιάστηκα με τον τρόπο που ανέβασε ο Πέτρος Φιλιππίδης την «Θεία από το Σικάγο» και τον «Μπακαλόγατο» -και πώς έπαιξε το ρόλο- ή ο Γιάννης Μπέζος το «Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα». Ενθουσιάστηκα εξίσου με το «4.48 Ψύχωση» της Σάρα Κέιν που ’κανε η Άντζελα Μπρούσκου ή με τον Δημήτρη Δημητριάδη -τον «Κυκλισμό του τετραγώνου» του- που ανέβασε ο Δημήτρης Καραντζάς στην Στέγη. Αν ο Μάρκος Σεφερλής ανεβάσει καλά μια καλή κωμωδία κι όχι μια μπαλαφάρα δε θα διστάσω να πω ότι μ’ αρέσει. Αν μεταξύ τους δεν εκτιμούν ο ένας τον άλλο κι έχουν υψώσει Τείχη του Βερολίνου -η «ποιότητα» κι η «αποδόμηση» από ’δω, οι «ελαφροί» κι οι «τηλεοπτικοί» από ’κει-, είναι δικό τους θέμα. Εγώ αυτό που πιστεύω θα το γράψω. Όπως έγραψα -ή θα γράψω- όταν είχα δει -ή αν στο μέλλον δω- τους ίδιους σε ξεπέτες και δεν ήμουν -και δε θα ’μαι- καθόλου ενθουσιασμένος... Αν, επίσης, δω «ποιοτικούς» ν’ ανεβάζουν άτεχνα, βαριεστημένα, ρουτινιέρικα Σέξπιρ ή Στρίντμπεργκ ή Ίψεν ή αρχαία τραγωδία, και πάλι θα το γράψω -και το ’χω γράψει. 

Ο καθένας αποφασίζει για το δρόμο που θα πάρει στο θέατρο. Εμένα μ’ ενδιαφέρει αν, στο συγκεκριμένο δρόμο που πήρε, πορεύεται καλά, είτε κάνει Φεντό είτε Σοφοκλή. Μ’ ενδιαφέρει να μη νοιώθω ότι με -μας- κοροϊδεύει μ’ αυτό που κάνει. Τη γνώμη μου, επιμένω, θα την πω. Και θα τη γράψω. Αν μου άρεσε, θα χαρώ ο ίδιος διπλά. Αν όχι, ας μου κόψουν την καλημέρα, όπως ήδη συμβαίνει με κάποιους απ’ τους προαναφερόμενους. Αλλά δεν ιδρώνει το αυτί μου. 

(Το ίδια, πάνω-κάτω, θα ’γραφα με αφορμή και το «Ένας ήρωας με παντόφλες» του Γιάννη Μπέζου που είδα στο «Βρετάνια» και που μου άρεσε, όπως και η ερμηνεία του, σχεδόν εξίσου).

Τυχεροί οι έφηβοι -και τα άνω των εννέα ετών παιδιά- στους οποίους απευθυνόταν -αλλά όχι μόνο σ’ αυτούς- η παράσταση: «Η άφιξη» κι η Ζωή Χατζηαντωνίου, που ’χε ξαναδοκιμάσει σ’ αυτό το είδος θεάτρου -«της σιωπής» να το πω;- με εξαιρετικά αποτελέσματα, πριν τέσσερα-πέντε χρόνια, στο «Από Μηχανής Θέατρο», με τον συγκλονιστικό «σιωπηλό μονόλογο» του Κρετς «Wunschkonzert» ερμηνευμένο εκ βαθέων απ’ την Δέσποινα Κούρτη, αυτή τη φορά, εκτός απ’ τη σκηνοθεσία και τη χορογραφία, υπέγραφε και τη δραματουργία.

Βασισμένη στην ομώνυμη graphic novel του Σον Ταν, η Ζωή Χατζηαντωνίου, με στενό συνεργάτη/συνδημιουργό (ηχητική δραματουργία και παραγωγή μουσικής και ήχων κατά τη διάρκεια της παράστασης) τον Δημήτρη Καμαρωτό, με σκηνογραφική και ενδυματολογική επιμέλεια -δουλειά ιδιαίτερα ατμοσφαιρική- του Κένι ΜακΛέλαν, οδήγησε τους έξοχους πέντε ηθοποιούς της -Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Κώστα Κορωναίο, Μιχάλη Σαράντη, Γιώργο Συμεωνίδη, Αντιγόνη Φρυδά- σ’ ένα παιχνίδι ύψιστης ακρίβειας, συναρπαστικό, με βίντεο, οθόνες, μικροκάμερες, αντικείμενα..., που θέμα του είχε τον μετανάστη. Ένα παιχνίδι ανθρώπινο, γλυκό, με χιούμορ, που έγινε βαθιά συγκινητικό στο φινάλε, όταν ένας αληθινός ξένος, ένας ασιάτης μετανάστης, εισήλθε στη σκηνή κι οι ηθοποιοί του έδωσαν τη σκυτάλη. Ένα υπέροχο μάθημα -μάθημα εύφορο όμως- ανθρωπιάς, ό,τι καλύτερο, νομίζω, για έφηβους!

Ποιανού ήταν η παραγωγή; Μα φυσικά της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών! Όπου και παιζόταν μέχρι σήμερα. Πρέπει η Στέγη να βρει τρόπο να διατηρήσει την παράσταση αυτή. Ως κόρην οφθαλμού. 

Πολύ καλή η -εύφορα, πάντως- «πειραγμένη» προς το πιο μοντέρνο στους διαλόγους «Εύθυμη χήρα» του Λέχαρ, σε σκηνοθεσία Σούζαν Στρόμαν και με μαέστρο τον σερ Έιντριου Ντέιβις, που μεταδόθηκε ζωντανά απ’ την Μετροπόλιταν Όπερα της Νέας Υόρκης στο Μέγαρο Μουσικής. Χαριτωμένη και χορταστική. Και καλαίσθητη.

Η Χάνα Γκλάβαρι της «πλαστικοποιημένης» Ρενέ Φλέμινγκ δεν με ξετρέλανε βέβαια αλλά ο Νάθαν Γκαν -φτυστός ο Ράσελ Κρόου!-, αρρενωπός, γοητευτικός, λίγο αλήτης αλλά και εξαιρετικός βαρύτονος ήταν ιδανικός Ντανίλο ενώ ο 70άρης πια σερ Τόμας Άλεν, ιστορικός βρετανός βαρύτονος, με εξέπληξε με το κέφι και την ανάλαφρη υποκριτική του ως Μίρκο Ζέτα, πρέσβης του -οπερετικού- Ποντεβέντρο στο Παρίσι και... διαπρεπής κερατάς. Εξαίρετος κι ο κωμικός Κάρσον Έροντ ως Νιέγκους. Να μην ήταν κι η οθόνη της αίθουσας «Χρήστος Λαμπράκης» τόσο υποφωτισμένη τι καλά που θα ’τανε...

Δεν ξέρω αν θα επικοινωνήσουμε ξανά μετά την Δευτέρα Παρουσία που με κεραυνούς εξαγγέλλεται ότι επέρχεται την Κυριακή. Δεν ξέρω αν η Ολική Καταστροφή βρίσκεται ante portas. Δεν ξέρω αν θα μου κρατικοποιήσουν το blog. Δεν ξέρω αν θα μου κατάσχουν τα κουδούνια. Δεν ξέρω αν επίκειται η Άλωση του facebook απ’ τα σοβιέτ. Δεν ξέρω αν παλιρροϊκό κύμα κατακλύσει την Google. (Το μόνο που ξέρω -το μόνο σιγουράκι- είναι πως ο Σωτήρης Χατζάκης θα παραμείνει καλλιτεχνικός διευθυντής -οπουδήποτε, οπωσδήποτε, οποτεδήποτε). Καλού-κακού, πάντως, σήκωσα απ’ την τράπεζα όλα τα «Τέταρτα Κουδούνια», κόπους δεκαπέντε ετών και βάλε, και τα ’θαψα στις γλάστρες. Από ’κει και πέρα, ο σώζων εαυτόν, σωθήτω. 

Όλος ο κόσμος, μια σκηνή...