July 16, 2016

Άπαιχτος Καμπανέλλης στο «Καρέζη»


Το Τέταρτο Κουδούνι / Είδηση 

Κι όμως! Υπάρχουν άπαιχτα έργα του Ιάκωβου Καμπανέλλη! Δυο πρώιμα μονόπρακτά του -«Σιλωάμ» και «Ο κρυφός ήλιος»- που δεν είχαν δει το φως της σκηνής, θ’ ανεβούν την προσεχή χειμερινή σεζόν, με τον ενιαίο τίτλο «Σιλωάμ», στο θέατρο «Τζένη Καρέζη».
Η σκηνοθεσία θα ’ναι του Γιώργου Γιανναράκου.
Απ’ τα πρώτα θεατρικά έργα του συγγραφέα, γραμμένα το 1951 και το 1952, αντίστοιχα -το πρώτο του έργο που παίχτηκε, ο «Χορός πάνω στα στάχυα», είχε παρουσιαστεί απ’ το θίασο του Αδαμάντιου Λεμού, σε σκηνοθεσία του θιασάρχη, στο θεατράκι «Διονύσια» της Καλλιθέας, το 1950-, με νωπές μνήμες, παραστάσεις και βιώματα απ’ τον εγκλεισμό του στο χιτλερικό στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μάουτχάουζεν, μέχρι πριν από μερικά χρόνια λάνθαναν. Κι ο μεν «Κρυφός ήλιος» είχε χαθεί για πολλά χρόνια και ανακαλύφθηκε στην αποθήκη του σπιτιού του συγγραφέα απ’ τον καθηγητή Γιώργο Πεφάνη για να δημοσιευτεί απ’ το Πανεπιστήμιο Αθηνών το 2005. Τα δε χειρόγραφα του «Σιλωάμ», που αποτελεί την πρώτη γραφή του μονόπρακτου του Καμπανέλλη «Η οδός», βρέθηκαν πρόσφατα απ’ την κόρη του, σκηνογράφο/ενδυματολόγο Κατερίνα Καμπανέλλη.
Ο κορυφαίος έλληνας μεταπολεμικός θεατρικός συγγραφέας Ιάκωβος Καμπανέλλης (1921-2011) συνελήφθη κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1943, σε ηλικία είκοσι δυο ετών, και παρέμεινε κρατούμενος στο στρατόπεδο Μάουτχάουζεν της Αυστρίας. Επέζησε κι επέστρεψε στην Αθήνα το 1945. «Μετά απ’ την έγκλειστη ζωή του στην κοινότητα των χιλιάδων μελλοθανάτων, όπως αναφέρεται, μετά απ’ το βίωμα της έσχατης ανθρώπινης αποκτήνωσης αλλά και τις πράξεις αλληλεγγύης, γενναιότητας και σοφίας των κρατουμένων, που είδε, ο συγγραφέας δε θα μπορούσε παρά να δώσει φωνή σε υπάρξεις και χαρακτήρες με τους οποίους είχε μοιραστεί μια ακραία πραγματικότητα».
Στον «Κρυφό Ήλιο», έργο με λεπτομερή περιγραφή του χώρου δράσης -ένα κελί στο στρατόπεδο του Μάουτχάουζεν-, της κατάστασης και των προσώπων, οι ανατριχιαστικές περιγραφές εναλλάσσονται με ψυχολογικά παιχνίδια μεταξύ των κρατουμένων (ο Γιαπωνέζος, ο Κλέφτης, ο Γιατρός, ο Φαγιάς, ο Καλόγερος, ο Επιθεωρητής) που ψάχνουν ανάμεσά τους τον Προδότη. «Με την αναζήτηση του Προδότη ως βασικό μοχλό της δράσης», όπως σημειώνεται, «ο Καμπανέλλης περιγράφει τα πρόσωπά του με αδυναμίες και αρετές, σκοτεινές και φωτεινές στιγμές μέσα σ’ ένα περιβάλλον ασφυκτικού εγκλεισμού και μεγάλων διλημμάτων και με κεντρικό ερώτημα όχι το ‘ποιος’, αλλά τα αίτια, το περιεχόμενο και την ηθική βάση των πράξεων του ανθρώπου, όταν αυτός βρίσκεται σε ακραίες καταστάσεις φόβου και απελπισίας. Σκιαγραφεί το πρόσωπο του ύπουλου αλλά και τρομαγμένου ανθρώπου για να ‘σκάψει’ ακόμα βαθύτερα στην ίδια την ουσία της ύπαρξης, της ανθρώπινης κρίσης και, εν τέλει, ν αναδείξει την αξία του διλήμματος στην περιπέτεια της συγκρότησης συνείδησης».
Στο «Σιλωάμ» (σημαίνει απεσταλμένος) τέσσερις σκιώδεις τραγικές υπάρξεις, ανώνυμες (ο Πρώτος, ο Δεύτερος, ο Τρίτος, ο Τέταρτος) -δηλαδή κανείς και όλοι- ζουν στην συντέλεια του κόσμου σ’ ένα κελί όπου κανείς δεν μπαίνει -ούτε οι δεσμοφύλακες. Εκεί, στα έσχατα όρια της απελπισίας, καταφεύγει ένας κρατούμενος (ο Νοσοκόμος) για να κερδίσει λίγη ακόμη ζωή. Η απεγνωσμένη αναζήτηση της ελευθερίας συνοδεύεται από ένα ξέσπασμα για τον απόντα Θεό και μια έκρηξη εκδίκησης για την δολοφονική μηχανή.
Τα δυο μονόπρακτα θα παρουσιάζονται απ’ τον ερχόμενο Οκτώβριο, κάθε Δευτέρα και Τρίτη, με σκηνικά και κοστούμια Λαλούλας Χρυσικοπούλου, μουσική Κώστα Μαντζώρου, φωτισμούς Αργύρη Θέου και επιμέλεια κίνησης Δήμου Αμπράζη. 
Τους ρόλους επωμίζονται οι Γιώργος Γιαννούτσος, Δημήτρης Κανέλλος, Ερρίκος Λίτσης, Ευθύμιος Ξυπολυτάς, Κωνσταντίνος Πλεμμένος, Κώστας Φαλελάκης. Η παραγωγή είναι των GoodHeart Productions (Η τρίτη φωτογραφία, της Ερμινέ Αλεξάνδρας Τζαρουγκιάν).

1 comment:

  1. Εξαιρετικές ερμηνείες, σκηνικά, ήχοι και φωτισμοί πάνω σε ένα κείμενο σκέψεων και δράσεων που φαντάζει λίγο να χαρακτηρίζεται διαχρονικό.
    Να πάτε όλοι...!

    ReplyDelete