Το Τέταρτο Κουδούνι / Είδηση
Η Λένα Παπαληγούρα στον επώνυμο ρόλο, ο Νίκος Κουρής ως Ορέστης κι ο Χρήστος Χατζηπαναγιώτης ως Παιδαγωγός θα πρωταγωνιστήσουν στην «Ηλέκτρα» του Ευριπίδη που θ’ ανεβάσει, τελικά, το καλοκαίρι, ο Θέμης Μουμουλίδης με την «5η Εποχή» του αντί της κωμωδίας του Αριστοφάνη «Εκκλησιάζουσες» που είχε αρχικά αναγγείλει με τον Χρήστο Χατζηπαναγιώτη ως Πραξαγόρα.
Στην «Ηλέκτρα» του Ευριπίδη, την επώνυμη ηρωίδα, ο Αίγισθος -ο εραστής της μάνας-της Κλυταιμνήστρας, που μαζί έχουν σκοτώσει τον σύζυγό της Αγαμέμνονα και κατέχουν πια την εξουσία στις Μυκήνες- την έχει παντρέψει μ’ έναν φτωχό γεωργό ώστε τα παιδιά της, όχι πια από βασιλική γενιά, να μην έχουν δικαιώματα στο θρόνο. Ενώ έχει υποσχεθεί αμοιβή σ’ όποιον σκοτώσει τον αδελφό της Ορέστη τον οποίο, μετά το φόνο του πατέρα του, ο γέροντας παιδαγωγός του τον έχει φυγαδεύσει στην Φωκίδα.
Ο Ορέστης, όμως, θα γυρίσει μαζί με το φίλο του, τον Πυλάδη και με χρησμό του Απόλλωνα, εκδικητής. Θα συναντήσει την αδελφή του στο φτωχόσπιτό της στην ύπαιθρο, όπου ζει με τον άντρα της που έχει σεβαστεί το γένος της και δεν την έχει αγγίξει, θ’ αναγνωρίσουν ο ένας τον άλλον, ο Ορέστης θα σκοτώσει μαζί με τον Πυλάδη και με τη συμπαράσταση του παιδαγωγού του, τον Αίγισθο στο κτήμα του και στη συνέχεια τη μάνα του που με δόλο -ότι δήθεν γέννησε- η Ηλέκτρα καλεί στο σπίτι της.
Οι από μηχανής θεοί Διόσκουροι, αδέλφια της Κλυταιμνήστρας, θα δώσουν τη λύση: ο Ορέστης θα πάει στην Αθήνα να δικαστεί απ’ τον Άρειο Πάγο ενώ η Ηλέκτρα θα πάρει σύζυγο τον Πυλάδη και θα φύγουν στην πατρίδα του, την Φωκίδα, παίρνοντας μαζί και τον Γεωργό για να τον αμείψουν για τη στάση του.
Διεισδυτική σπουδή πάνω στις έννοιες της εκδίκησης, της ενοχής, της μεταμέλειας και της δικαιοσύνης, η «Ηλέκτρα» αντλεί το θέμα της απ’ τον κύκλο της καταραμένης γενιάς των Ατρειδών παρακολουθώντας, βήμα-βήμα, την πορεία της Ηλέκτρας και του Ορέστη προς τη μητροκτονία. Όμως, ο ποιητής, με την ερμηνεία του μύθου που προκρίνει, αρνείται στην πράξη αυτή οποιαδήποτε δικαίωση μετατρέποντας τη δική του «Ηλέκτρα» -το ίδιο θέμα είχαν χειριστεί προγενέστερα ο Αισχύλος στις «Χοηφόρους» του (τη μεσαία τραγωδία της τριλογίας του «Ορέστεια») κι ο Σοφοκλής στην «Ηλέκτρα» του- σε μια ανελέητη μελέτη πάνω στη διαβρωτική διαδικασία της εκτέλεσης ενός εγκλήματος: μετά την εκτέλεση του φόνου τα δυο αδέλφια σωριάζονται κάτω απ’ το βάρος της πράξης τους, μιας πράξης που δεν έπρεπε να ’χει γίνει ποτέ. Ο ποιητής θα αποφανθεί στο τέλος, με το στόμα των Διόσκουρων, ότι ναι μεν η Κλυταιμνήστρα έπαθε δίκαια, όμως ο Ορέστης δεν έπραξε δίκαια. Ο σοφός θεός των Δελφών χρησμοδότησε άσοφα.
Ο ιδιόμορφος τρόπος με τον οποίο ο πάντα ανατρεπτικός Ευριπίδης διαχειρίζεται το γνωστό μύθο της μητροκτονίας εισάγοντας μια σειρά από νεοτερισμούς κι αφηγηματικές καινοτομίες, συνθέτει ένα σκληρό αλλά εξαιρετικά αναγνωρίσιμο στην εποχή μας έργο.
Ο Θέμης Μουμουλίδης άρχισε να ασχολείται με το αρχαίο δράμα 26 χρόνια πριν, ξεκινώντας απ’ τον Αριστοφάνη: το 1992 ανέβασε για το θίασο «Ράμπα» του Οργανισμού Εταιρικών Θιάσων του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών τις «Εκκλησιάζουσές» του.
Το καλοκαίρι του 2001 ξεκίνησε την ενασχόλησή του και με τους αρχαίους τραγικούς αλλά «πλαγίως», όταν ανέβασε με το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας, του οποίου τότε ήταν ο καλλιτεχνικός διευθυντής, και ξεκινώντας απ' το Διεθνές Φεστιβάλ Πάτρας, την παράσταση «Ορέστης-Από τον Ρίτσο στους τραγικούς», όπου γύρω από τον «Ορέστη» του Γιάννη Ρίτσου έπλεξε αποσπάσματα απ’ τις «Χοηφόρους» του Αισχύλου, την «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή και την «Ηλέκτρα» του Ευριπίδη -η πρώτη επαφή του με τη συγκεκριμένη τραγωδία. Και συνέχισε το καλοκαίρι του 2003, και πάλι με το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας, ακριβώς, με την «Ηλέκτρα» του Ευριπίδη -η δεύτερη επαφή του με το έργο-, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Επιδαύρου. Με την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη στον επώνυμο ρόλο, Ορέστη τον Δημήτρη Αλεξανδρή, Κλυταιμνήστρα την Μάγια Λυμπεροπούλου, Παιδαγωγό τον Άρτο Απαρτιάν, Γεωργό τον Χάρη Σώζο…
Ακολούθησαν, με το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας πάντα, η «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Ευριπίδη το 2004 κι οι «Όρνιθες» του Αριστοφάνη (με τον τίτλο «Όρνιθες-06») το 2006. Και με την «5η Εποχή» του το 2012 και πάλι η «Ιφιγένεια εν Αυλίδι», το 2014 οι «Τρωάδες» του Ευριπίδη και το 2016 (η παράσταση επαναλήφθηκε το καλοκαίρι του 2017) η «Αντιγόνη του Σοφοκλή -όλα σε συνεργασία με το ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας.
Στο δεύτερο αυτό, μετά από 15 χρόνια, ανέβασμα της «Ηλέκτρας» του Ευριπίδη -και τρίτη προσέγγισή του στο έργο- ο Θέμης Μουμουλίδης θα χρησιμοποιήσει και πάλι την μετάφραση του Κ. Χ. Μύρη. Οι συζητήσεις για τους άλλους συντελεστές και τη συμπλήρωση της διανομής βρίσκονται σε εξέλιξη. Η πρεμιέρα θα δοθεί στις 25 Ιουνίου στην Αθήνα. Στη συνέχεια η παράσταση θα παιχτεί σε 20 επιλεγμένα ανοιχτά θέατρα σ’ όλη την Ελλάδα.
Επισημαίνω ότι η «Ηλέκτρα του Ευριπίδη έχει να παιχτεί στην Ελλάδα απ’ το καλοκαίρι του 2015, όταν την ανέβασε ο Σπύρος Α. Ευαγγελάτος στο «Badminton» -ακολούθησε περιοδεία-, με Ηλέκτρα την Μαρίνα Ασλάνογλου, Ορέστη τον Θανάση Κουρλαμπά, Κλυταιμνήστρα την Ρένη Πιττακή, Πρεσβύτη (Παιδαγωγός) τον Γιάννη Βόγλη, Γεωργό τον Γιώργο Ψυχογιό…
Αξιοσημείωτο -και πολύ ενδιαφέρον- ότι το καλοκαίρι θα δούμε και την «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή -απ’ το Εθνικό Θέατρο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Επιδαύρου. Σε σκηνοθεσία Θάνου Παπακωνσταντίνου, με την Αλεξία Καλτσίκη στον επώνυμο ρόλο και Κλυταιμνήστρα, όπως σας έγραψα στο totetartokoudouni.blogspot.com στις 12 Νοεμβρίου, την Μαρία Ναυπλιώτου.
No comments:
Post a Comment